Okres, jakim jest adolescencja, jest szczególnie trudny. Zaburzenia odżywiania to tylko jedna z form zachowań autodestrukcyjnych mogących pojawić się u nastolatków. Ważne, aby w tym okresie człowiek nie został sam, a jego pytania nie pozostały bez odpowiedzi.
TEKST NATASZA DOICZMAN
Ważna jest edukacja prozdrowotna i działania profilaktyczne. Niniejszy artykuł nawiązuje do wyróżnionej przez Caplana prewencji pierwotnej, która obejmuje działania zmierzające do zredukowania prawdopodobieństwa wystąpienia zaburzeń odżywiania przez przeciwdziałanie szkodliwym warunkom, jeszcze przed wystąpieniem jakichkolwiek zaburzeń (Ziółkowska, 2001).
Do trudności, z jakimi muszą zmierzyć się adolescenci, należą między innymi problemy z identyfikacją płciową, labilna samoocena. Ale także silne wpływy grupy rówieśniczej, wyolbrzymianie problemów, nadmierne zaabsorbowanie własnym ciałem i sylwetką (Ziółkowska, 2001). Przekazy płynące z mediów nie ułatwiają przetrwania tego okresu. Osoba w stadium adolescencji jednocześnie musi zmierzyć się ze zmieniającym się ciałem. Często z powiększeniem jego rozmiarów i komunikatem mówiącym o tym, że redukcja zbędnych kilogramów jest konieczna. A także wzmocnieniem, że tylko szczupłe osoby są w stanie osiągnąć sukces w dzisiejszej rzeczywistości.
Jak pokazują badania, więcej niż połowa niemieckich nastolatków w wieku od 13 do 14 roku życia chce wyglądać szczuplej. Inne badania wskazują, że aż 53% dziewcząt i 42% chłopców w wieku 14 – 18 lat za idealne ciało uznaje szczupłą, czy wręcz chudą sylwetkę. 17% dzieci biorących udział w badaniu, których waga mieściła się w normie, chciało schudnąć. Prawie 30% dziewcząt wykazywało patologiczne zachowania żywieniowe (Weigel A. i in., 2015). Presja rówieśników może wpływać na kształtowanie nienormatywnych nawyków żywieniowych.
Przeprowadzone badania sugerują, że odbywające się w wielu krajach programy prewencyjne są w stanie zmniejszyć ryzyko zaburzeń odżywiania u nastolatków. Przykładem sukcesu w tej dziedzinie są działania profilaktyczne przeprowadzone w Kalifornii. Program skierowany do studentek, oparty na interwencji poznawczo – behawioralnej trwał 8 tygodni i skutecznie obniżył ryzyko rozwoju zaburzeń odżywiania.
Podobne programy w Stanach Zjednoczonych skierowane były do dziewcząt w stadium adolescencji wykazujących syndrom gotowości anorektycznej. W efekcie uczniowie po udziale w programach profilaktycznych wykazywali większą akceptację w stosunku do swojego ciała i wyższy poziom samooceny. Zaobserwowano również wzrost wiedzy na temat zdrowego odżywiania i zmniejszenie negatywnych nawyków żywieniowych. (Weigel A. i in., 2015)
Działania profilaktyczne kierowane do dzieci i młodzieży, które nie przejawiają problemów w obrębie odżywiania, niwelują ryzyko wystąpienia zaburzenia. Ponadto zmniejszają zasięg oddziaływania czynnika zagrażającego i wykształcają zdrowe podejście do żywienia i obrazu ciała.
Dla osób ze zdiagnozowanym syndromem gotowości anorektycznej prowadzi się programy, które mają na celu nie dopuścić do wystąpienia pełnej formy zaburzenia. Młodzież, u której zdiagnozowano zaburzenia odżywiania, powinna być objęta opieką w kierunku zmniejszenia jego szkodliwych konsekwencji. (Ziółkowska, 2001)
Beata Ziółkowska w książce ,, Ekspresja syndromu gotowości anorektycznej u dziewcząt w stadium adolescencji’’ wyróżnia możliwe zadania, jakie winien spełniać właściwy program profilaktyczny. Należą do nich:
Ważne jednak, aby programy były prowadzone przez profesjonalistów i kierowane do osób poniżej 15 roku życia, ponieważ to właśnie wtedy są najbardziej efektywne. Konieczne, aby działania nie były tylko chwilową, jednorazową inicjatywą, lecz systematyczną i konsekwentną działalnością. Stadium adolescencji to okres największego ryzyka wystąpienia zaburzeń odżywiania dlatego tak ważne jest, aby kierować programy prewencyjne do młodzieży uczącej się. Działania profilaktyczne winny być wplecione w tok nauki szkolnej, wówczas pozwoliłoby to nie tylko na obniżenie ryzyka zaburzeń, ale również na zbudowanie zdrowego stosunku do własnego ciała i akceptacji siebie w przyszłości.
Bądź na bieżąco i dołącz do newslettera!
Dołącz do grupy terapeutycznej dla osób chorujących na zaburzenia odżywiania we Wrocławiu. Pierwsze spotkanie grupy już 9 marca o 18:00.
