Bigoreksja. Odbicie anoreksji.

Podobno ponad 95% amerykańskich mężczyzn może być niezadowolonych ze swojego wyglądu. W przeciwieństwie do kobiecej dyssatysfakcji z ciała mężczyźni czują się za chudzi, za mali, za słabi. Dlatego podejmują działania mające na celu powiększenie swojej muskulatury. Podobno już 6-letni chłopcy wykazują preferencję umięśnienia, jeśli chodzi o męskie sylwetki. W patologicznym nasileniu dążenia te mogą przerodzić się w bigoreksję.

TEKST MARTYNA TOMCZAK-WYPIJEWSKA

Bigoreksja zwana jest też dysmorfią mięśniową. Nie jest zaliczana do zaburzeń odżywiania. Cały czas trwają spory badaczy, gdzie to zaburzenie przyporządkować. Niektórzy badacze uważają, że można je zaliczyć do zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Inni widzieliby bigoreksję wśród zaburzeń odżywiania lub zaburzeń dymorficznych. Ponadto bigoreksja nie została dotychczas sklasyfikowana w DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders)- klasyfikacja zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego. Niewątpliwie wiąże się z cielesnością, zaburzonym obrazem ciała i upośledzeniem funkcjonowania jednostki.

Dysmorfia mięśniowa dotyka głównie mężczyzn. Rozwija się między 15 a 30 rokiem życia.

Charakteryzuje się:

• skupieniem na ciele- na budowaniu masy mięśniowej, staje się to głównym celem działań,
• zniekształconym obrazem ciała- postrzeganie siebie jako małego, słabego (niezależnie od rzeczywistych wymiarów/masy/siły),
• niezadowoleniem z ciała- przeważają negatywne emocje,
• sprawdzaniem muskulatury- ogromne skupienie na ciele, częste oglądanie (zwłaszcza po ćwiczeniach), śledzenie zmian i „wypatrywanie” postępów, przeglądanie się w lustrze, analizowanie sylwetki całościowo ale i poszczególnych części (klatki piersiowej, ramion etc.),
• (często) stosowanie rozmaitych suplementów diet oraz nielegalnych środków wspomagających, bez konsultacji z lekarzem.

Zachowanie osoby chorej

Osoba cierpiąca na to zaburzenie całe swoje życie organizuje wokół rzeźbienia ciała, wokół tego obszaru krąży duża część jej myśli. Często stosuje diety, opracowuje sztywne i wymagające plany treningowe. Każde odstępstwo od założonego planu powoduje odczuwanie niepokoju oraz poczucia winy, które mogą być kompensowane dodatkową porcją ćwiczeń. Zaburzenie to może powodować zakłócenia w życiu zawodowym i prywatnym. Brak czasu, bo duża jego część poświęcana jest ćwiczeniom. Niekiedy unikanie spotkań towarzyskich, aby nie jeść, nie pić produktów, które uważa za szkodliwe dla ich diety.

Podobnie jak w zaburzeniach odżywiania osoba chorująca na bigoreksję może być bardzo podatna na przekaz medialny, na prezentowany w nim ideał męskiego ciała, który internalizuje i z ogromną wytrwałością do niego dąży. Warto zwrócić uwagę, że chłopcy już od dziecka epatowani są na takim wizerunkiem ideału męskiego ciała. Bohaterzy dziecięcych kreskówek to przeważnie muskularni, silni mężczyźni- Batman, Superman…

Nazywana bywa odwróconą anoreksją. Dlaczego?

Ponieważ wykazano, że chory doświadcza podobnych zmian w sferze behawioralnej i poznawczej jak osoby chorujące na anoreksję. W jednym z badań porównano grupę mężczyzn chorujących na anoreksję, bigoreksję oraz grupę kontrolną (mężczyzn uczęszczających na siłownię). Zastosowano kwestionariusz mierzący zagadnienia związane z zaburzeniami odżywiania- EDE-Q (np. skala koncentracji na jedzeniu, na kształcie ciała), kwestionariusz mierzący kompulsywność ćwiczeń- CET (np. skala Poprawa Humoru, Brak Radości z ćwiczeń) oraz kwestionariusz do badania dysmorfii mięśniowej-MDDI (np. skala Dążenia do Rozmiaru, Zakłócenia Funkcjonowania (Functional Impairment). Okazało się, że mężczyźni chorujący na anoreksję oraz bigoreksję uzyskali znacząco wyższe wyniki niż grupa kontrolna w:

• ogólnym wyniku kwestionariusza EDE-Q
• w kwestionariuszu CET

a także w podskalach poszczególnych kwestionariuszy:

• Wstrzemięźliwość wobec Jedzenia (Dietary Restraint),
• Troska o wagę (Weight Concern),
• Troska o Kształt (Shape Concern),
• Niezadowolenie z wyglądu (Appearance Intolerance)
•  Zakłócenie Funkcjonowania (Functional Impairment)
• Poprawianie Humoru (Mood Improvement),
• Surowość/ Sztywność Ćwiczeń ( Exercise Rigidity)

Grupę cierpiącą na dysmorfię mięśniową od grupy cierpiących na anoreksję odróżniał podwyższony wynik w skali Dążenie do Rozmiaru (Drive for Size).

Przytoczone powyżej badanie (abstrahując od rozstrzygnięcia klasyfikacyjnego wśród jakich zaburzeń umieścić bigoreksję), pokazuje nam, że zaburzenie to, przysparza wiele problemów i cierpienia osobom na nie chorującym i nie powinno być pomijane, szczególnie w obecnych czasach kultu ciała i rygoryzmu wobec niego.

Bibliografia:

1. Stuart B. Murray, Elizabeth Rieger, Tom Hildebrandt , Lisa Karlov , Janice Russell , Evelyn Boon ,Robert T. Dawson, Stephen W. Touyz. (2011). A comparison of eating, exercise, shape, and weight related symptomatology in males with muscle dysmorphia and anorexia nervosa, Body Image, 9, 2, 193–200

2. Marina V. Sokolova, Irene González-Martí, Onofre Ricardo Contreras Jordán, Juan Gregorio Fernández Bustos. (2013). A case study of muscle dysmorphia disorder diagnostics, Expert Systems with Applications, 40, 4226–4231

Udostępnij: