Jak wspierać osobę bliską podczas posiłków?

Jeśli jesteś osobą bliską dla chorego na zaburzenia odżywiania, na pewno czas wspólnych posiłków niejednokrotnie okazał się wyzwaniem, któremu nie można było sprostać. Poniżej prezentujemy porady, które mogą choć w minimalnym stopniu pomóc w tych sytuacjach.

TEKST MAGDALENA KRUPA

Przede wszystkim musisz zdać sobie sprawę, że pory posiłków dla osób cierpiących na zaburzenia odżywiania mogą być w niektórych przypadkach najtrudniejszymi momentami dnia. Osoby te mniej lub bardziej świadomie mogą stawać się niespokojne czy nawet agresywne i być pełne poczucia winy z powodu zjedzonego posiłku.

W zależności od stanu zdrowia osoby chorej, w celu ustalenia składu posiłków najlepiej zgłosić się do profesjonalisty, który będzie czuwał nad odpowiednim doborem składników odżywczych, ale także nad stopniowym wprowadzaniem danych produktów żywieniowych do diety.

Pamiętaj, że na wszystko potrzeba czasu, wytrwałości i indywidualnego podejścia do osoby chorej. Powrót do racjonalnego odżywiania będzie drogą trudną, ale możliwą do przebycia jednak pod warunkiem współpracy, a nie walki z osobą chorą. Zakres elementów składowych, o które będzie trzeba zadbać, jest zależny od stanu zdrowia fizycznego i psychicznego osoby chorej. Kluczem do sukcesu jest umiejętne i stopniowe dążenie do „normalności”.

W momencie, gdy opiekujesz się osobą chorującą na zaburzenia odżywiania Twoją rolą jest przede wszystkim:

• odpowiednia kontrola, zapewniająca wypełnienie zaleconego planu żywieniowego (oparta na wsparciu, a nie rygorze);
• zachęcenie osoby do jedzenia, przewidywanie i łagodzenie ewentualnych „wyzwalaczy zachowań destrukcyjnych”;
• zmniejszenie poczucia zagrożenia i lęku, które to kojarzą się osobom chorym z posiłkami;
• pomoc w stopniowym przezwyciężaniu ograniczeń związanych z chorobą.

Bardzo istotna (przynajmniej w początkowym etapie) jest dokładna organizacja posiłków. Należy:

• ustalić ilość posiłków oraz regularne odstępy czasowe pomiędzy nimi;
• zaplanować ich skład z wyprzedzeniem
• zdecydować, czy dany posiłek będzie spożywany samemu, czy z innymi (jeśli z innymi – kto będzie obecny);
• uzgodnić wielkości porcji;
• sprawdzić, czy dostępne są wszystkie składniki niezbędne do przygotowania potrawy (odchylenie od uzgodnionego planu może spowodować panikę chorego);
• ustalić, kto będzie przygotowywać posiłki;
• upewnić się, że znajdzie się czas na spokojne spożycie posiłku (nie może być on ani zbyt długi – może to powodować nagromadzenie stresu u chorego, ani zbyt krótki – jedzenie w pośpiechu może skutkować dolegliwościami, które przyczynią się do wywołania objawów chorobowych).

Nie zmieniaj uzgodnionych kwestii (składu potrawy, wielkości porcji) bez wiedzy osoby chorej. Łatwiej jej będzie powrócić do racjonalnych nawyków żywieniowych, gdy będzie mogła zaufać Tobie. W zależności od powodzenia Waszej współpracy, z biegiem czasu możecie wprowadzać stopniowo małe wyzwania np. wykorzystanie nowego produktu, który do tej pory budził pewne obawy, wspólne przygotowanie potrawy czy skorzystanie z nieznanego do tej pory przepisu kulinarnego.

Niezależnie jak bardzo martwisz się o osobę chorą, postaraj się tego nie okazywać. Czas posiłków musi zacząć kojarzyć się z pozytywnymi emocjami.

Pamiętaj, że również zakupy produktów żywnościowych mogą być dużym wyzwaniem dla osoby chorej. Postaraj się wesprzeć ją w tym zagadnieniu. Zachęcaj do wspólnych zakupów, ale nie zapominaj, że jest to dla niej trudne doświadczenie, w którym potrzebuje pomocnej dłoni. Gdy nie wiesz, w jaki sposób możesz być dla niej oparciem – po prostu zapytaj.

Podczas spożywania posiłków staraj się unikać dyskusji na temat żywności, wagi, wyglądu, leczenia. Niewskazana jest również koncentracja na tych zagadnieniach wśród osób towarzyszących Wam przy posiłku. Niezależnie jak bardzo martwisz się o osobę chorą, postaraj się tego nie okazywać. Czas posiłków musi zacząć kojarzyć się z pozytywnymi emocjami. Warto także zadbać o to, by wszyscy przy stole odżywiali się w sposób racjonalny, co umożliwi obserwację przez chorego zrównoważonych zasad odżywiania się, ale także pozwoli uniknąć negatywnych odczuć np. wobec tłustego jedzenia lub zbyt małych porcji posiłku u innej osoby.

Nie spiesz się, zachęcając do jedzenia. Bądź ostrożny w naciskaniu na osobę chorą, by zjadła więcej niż jest gotowa. Potrzeba czasu. Oczywiście wszystko ma swoje granice i na pewno zdarzą się chwile, w których będzie trzeba wykazać się stanowczością, ale też spokojem. Możesz powiedzieć „Wiem, że jest to dla Ciebie bardzo trudne, ale musisz zjeść teraz obiad”.

Musisz wiedzieć także, że ogromnym wyzwaniem dla osoby chorej jest jedzenie w miejscu publicznym. W zależności od etapu choroby – spontaniczne zaproszenie do restauracji może zakończyć się katastrofą.

Pamiętaj, że bardzo często osoba chora będzie czuć się winna po zjedzeniu posiłku. Doceń, jak duże jest to dla niej wyzwanie, nie pouczaj jej, nie chwal za jedzenie. Po prostu bądź. W momencie intensyfikacji trudności warto po posiłku zadbać o wspólne miłe spędzenie czasu, by osoba chora mogła po części „zapomnieć” o stresujących chwilach związanych z jedzeniem.

Musisz wiedzieć także, że ogromnym wyzwaniem dla osoby chorej jest jedzenie w miejscu publicznym. W zależności od etapu choroby – spontaniczne zaproszenie do restauracji może zakończyć się katastrofą. W tym aspekcie również potrzeba czasu i cierpliwości. Konieczne jest stopniowe działanie np. od wspólnego wyjścia na herbatę, poprzez dalsze konkretne wybranie lokalu w celu spożycia posiłku, wcześniejsze zapoznanie się z menu, zaplanowanie wyjścia na obiad i zrealizowanie wcześniejszych założeń. Wytrwała współpraca zaowocuje w konsekwencji możliwością bardziej swobodnego spędzania czasu w miejscach publicznych.

Zdaj sobie sprawę, że nie będzie łatwo i pojawią się porażki. To naturalne. Nie poddawaj się jednak. Powrót do racjonalnego odżywiania jest trudny, ale możliwy, a Twoja pomoc jest niezbędna dla osoby chorej.

Udostępnij: