Jelito to niezwykle złożony narząd, zamieszkany przez różnorodną społeczność mikrobów. Światło jelita, choć mieszczące się wewnątrz naszego ciała, tak naprawdę stanowi środowisko zewnętrzne (w końcu przewód pokarmowy łączy się ze światem zewnętrznym). Ściana jelita to bariera, która odgradza nasz organizm od środowiska zewnętrznego. Komórki jelita tworzą ścisłą, ale selektywną barierę. Między komórkami występują tzw. „połączenia ścisłe” (ang. tight junctions), które umożliwiają przeniknięcie do naszego organizmu substancji z otoczenia poprzez odstępy między sąsiednimi komórkami. W ten sposób połączenia ścisłe, w sposób dynamiczny, regulują przepływ substancji z i do jelita.
TEKST RENATA KUSIŃSKA-SITARZ
Problem pojawia się wówczas, gdy przepuszczalność zostaje zwiększona, a do organizmu przedostają się substancje, które nie powinny się w nim znaleźć. Dochodzi wówczas do kontaktu czynników niepożądanych z układem odpornościowym i nadmiernej ekspozycji na antygen. Skutkuje to produkcją przeciwciał, które atakują zdrowe tkanki i narządy – w organizmie rozwija się stan zapalny, który może doprowadzić do rozwoju poważnych schorzeń, takich jak np. : choroby autoimmunologiczne, zespół jelita nadwrażliwego, choroby zapalne jelit, celiakia, astma, a nawet depresja.
Zjawisko zwiększonej przepuszczalności jelit jest opisywane jako leaky gut syndrome (zespół jelita przepuszczalnego/nieszczelnego). Co może być jego przyczyną?
Jako głównego winowajcę podaje się leki, zwłaszcza antybiotyki, powodujące zaburzenia mikroflory jelitowej, ale też leki przeciwbólowe czy antykoncepcyjne. Niekorzystny wpływ ma również źle zbilansowana dieta – nadmiar tłuszczu, cukru, alkoholu, oraz wszechobecny stres.
Można więc wyciągnąć wniosek, iż niekorzystne modyfikacje stylu życia uszkadzają nasz mikrobiom i przyczyniają się do zwiększenia przepuszczalności jelit, przez co stwarzają większe ryzyko wystąpienia chorób autoimmunologicznych.
Otóż uważa się, że może on być jednym z czynników sprzyjających większej przepuszczalności jelit. Należy jednak zaznaczyć, że według doktora Fassano (autora książki „Wolni od glutenu”, odkrywcy zonuliny – białka biorącego udział w regulacji przepuszczalności jelit) – tylko u części osób spożywanie glutenu może mieć negatywne skutki.
Według doktora Fassano, wprowadzenie odpowiedniej diety eliminacyjnej, pozwoli na ponowne uszczelnienie bariery jelitowej. Mimo, iż zagadnienie to wymaga dalszych badań, to istnieją dowody, że odpowiednio dobrana dieta może wpłynąć na poprawę stanu zdrowia pacjentów zmagających się z chorobami autoimmunologicznymi.
Obecność w surowicy krwi przeciwciał klasy IgG przeciwko antygenom pokarmowym, może świadczyć o zwiększonej przepuszczalności jelit. Reakcję organizmu na dostające się do krwi uczulające białka, określa się mianem alergii IgG zależnej (inaczej: typu III, opóźnionej). Popularne ostatnimi czasy „badania na nietolerancję pokarmową” to właśnie badania w kierunku alergii pokarmowej IgG zależnej.
Coraz więcej publikacji potwierdza związek pomiędzy wzrostem stężenia przeciwciał klasy IgG pod wpływem spożycia pokarmu, a rozwojem stanu zapalnego – biorąc to pod uwagę, diagnostyka alergii typu III, u osób cierpiących na choroby autoimmunologiczne, wydaje się być zasadna.
A więc pozostaje pytanie, czy diagnoza choroby autoimmunologicznej (np. choroby Hashimoto) jest wskazaniem do wykluczenia z diety glutenu?
Zdroworozsądkowe podejście sugerowałoby rozpoczęcie zmian dietetycznych od usunięcia wszelkich czynników mogących nasilać przepuszczalność jelit – nadmiernej ilości cukru i tłuszczu, alkoholu oraz zredukowanie stresu. Bo przecież, nawet jeśli choroba nie jest wynikiem „nieszczelnego jelita”, powyższe zmiany mogą wyjść organizmowi tylko na zdrowie. Ewentualne włączenie diety bezglutenowej powinno zostać poprzedzone odpowiednią diagnostyką, a więc badaniami w kierunku alergii pokarmowej IgG zależnej.
Bądź na bieżąco i dołącz do newslettera!
Dołącz do grupy terapeutycznej dla osób chorujących na zaburzenia odżywiania we Wrocławiu. Pierwsze spotkanie grupy już 9 marca o 18:00.
