Stosowane przez osoby cierpiące na zaburzenia odżywiania leki powodują wiele komplikacji zdrowotnych. Poważnym zagrożeniem są zażywane przez nich leki: moczopędne, przeczyszczające oraz odchudzające.
Środki przeczyszczające mają liczne skutki uboczne: powodują odwodnienie, utratę: potasu, wapnia, magnezu, białek, infekcje przewodu moczowego, puchnięcie palców oraz krwawienie z odbytu. Bardzo znaczący jest fakt, że pacjenci stosujący te leki przez dłuższy czas uzależniają się od nich i aby uzyskiwać ten sam efekt muszą stale zwiększać dawkę. Chroniczne ich użycie prowadzi do zaniku napięcia mięśni w odbycie i nieustanną konieczność farmakologicznego wspomagania wypróżnienia.
Nadużywanie środków przeczyszczających może też spowodować osłabienie ścian odbytnicy i pojawienie się hemoroidów. Po odstawieniu występują uporczywe zaparcia i pacjentowi bardzo trudno jest wrócić do naturalnego rytmu wypróżnień.
Z badań które w roku 1983 przeprowadzili: BIo-Linn, Santa Ana, Morawski i Fortran wiadomo, że środki przeczyszczające powodują średnio utratę tylko około 12 % przyjętych kalorii. Zastosowanie środków przeczyszczających powoduje chwilowy spadek masy ciała. Wynika on jednak jedynie z odwodnienia, a nie utraty kalorii.
Środki odwadniające mogą powodować upośledzenie w kierowaniu toksyn do nerek, nefropatię, poliurię, krew i ropę w moczu, zaparcia, obniżone stężenie potasu, bóle brzucha i problemy z sercem.
Mechanizmy kompensacyjne takie jak wymioty oraz nadużywanie środków przeczyszczających i moczopędnych prowadzą także do zaburzeń elektrolitowych (głównie utraty sodu, potasu, chloru wodoru i płynów). Utrata elektrolitów może prowadzić do słabości mięśni, arytmii, kardiomiopatii. Problemy jelitowe (wzdęcia, zgaga, zaparcia, ból żołądka) są bardzo częste u przeczyszczających się pacjentów. Wymioty powodują rozluźnienie dolnego zwieracza przełyku, co powoduje np: zgagę, epizody refleksu, czy też nawet chorobę refluksową. Jeżeli pojawi się krew w wymiocinach, może to oznaczać poważne problemy z żołądkiem lub przełykiem.
Czynniki takie jak niedojadanie, wymioty, środki przeczyszczające, środki odwadniające powodują odwodnienie. Oczywiście jest ono tym większe, im więcej tych mechanizmów jest stosowanych. Rezultatem odwodnienia jest stymulacja układu renina-angiotensyna-aldosteron. W tej sytuacji organizm „broni się” i zatrzymuje wodę.
Pacjenci, którzy interpretują zatrzymanie wody jako przybranie na wadze zaczynają wtedy ograniczać jedzenie (potwierdza to fakt, że waga nie jest dobrym wskaźnikiem stanu odżywienia). Na odwodnienie może wskazywać wzmożone pragnienie i zmniejszenie ilości oddawanego moczu. Pacjent jest słaby, ma zawroty głowy.
artykuł na podstawie pracy licencjackiej o temacie: ,,Postępowanie dietetyczne w terapii psychogennych zaburzeń odżywiania” napisanej w Zakładzie Higieny Żywienia i Epidemiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi pod kierunkiem dr n.med.Elżbiety Trafalskiej
Abraham S., Llewellyn J. D.: Anoreksja, bulimia, otyłość. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
Achremowicz B.: Patologiczne formy uzależnienia od jedzenia. Zdrowa żywność. Zdrowy tryb życia, 2011, 4, 94, 16-18.
Cichy W., Namirowska L.: Wybrane aspekty stanu metabolicznego i psychicznego dzieci z jadłowstrętem psychicznym. Nowiny Lekarskie 2004,
73, 165-171.
Gawęcki J., Hryniewiecki L.: Żywienie człowieka. Podstawy nauki żywieniu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Grzymisławski M., Gawęcki J.: Żywienie człowieka zdrowego i chorego 2. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Hartwig W.: Endokrynologia kliniczna I. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1972.
Herrin M.: Nutrition Counselling in the Treatment of Eating Disorders.
Routledge Taylor & Francis Group, London 2003.
Jablow M.: Na bakier z jedzeniem. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1993.
Józeik B.: Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania się. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998
Lewitt A., Brzęczek K., Krupieniacz A.: Interwencje żywieniowe w leczeniu anoreksji – wskazówki dietetyczne, praca poglądowa.
Lew-Starowicz Z.: Edukacja seksualna,.Świat książki, Warszawa 2006.
Salomon, Berg, Martin, Ville, Biologia, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2000
Smorawińska A., Korman E., Rajewski A., Karlik A.: Czynność tarczycy
a metabolizm tłuszczów u osób z jadłowstrętem psychicznym. Psychiatria Polska 2003, XXXVII, 1,str. 39-46.
Szajewska H.: Żywienie dzieci zdrowych i chorych. Oficyna wydawnicza warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Warszawa 2009.
Szymańska U., Jagielska G., Tomaszewicz-Libudziec C., Przedlacki J.: Zaburzenia metabolizmu kostnego w jadłowstręcie psychicznym, Wiadomości lekarskie 2007, LX, 1-2.
autor: Maria Sobieszek
Bądź na bieżąco i dołącz do newslettera!