Wydawałoby się, że informacje dotyczące zdrowego odżywiania są powszechnie dostępne. Można je znaleźć w internecie, usłyszeć w radio czy telewizji śniadaniowej.
Z mojego doświadczenia wynika jednak, że pacjenci niejednokrotnie doświadczają dużego chaosu informacyjnego. Wiadomości, które otrzymują z różnych źródeł, często wzajemnie się wykluczają. Ponadto, duże znaczenie mają przekonania wyniesione z domu rodzinnego. Skutkuje to tym, że pacjenci zmagający się z nadmiarem masy ciała, mimo licznych starań, nie uzyskują oczekiwanych efektów. W przypadku osób borykających się z anoreksją wertowanie stron internetowych poświęconych tematyce zdrowego odżywiania często zwiększa lęk przed jedzeniem. W ich głowach powstają liczne, niekorzystne przekonania żywieniowe. Konsekwencją tego jest eliminowanie z diety wielu cennych artykułów spożywczych.
TEKST: MARIA SOBIESZEK
Zacznij od sprawdzenia podstaw! Dowiedz się jaką wiedzę posiada już pacjent, jakie ma przekonania żywieniowe, jakich wiadomości potrzebuje i jakich informacji mu brakuje.
Staraj się mówić w sposób dla niego zrozumiały. Wbrew pozorom stosowanie języka akademickiego nie zagwarantuje zbudowania autorytetu. Jest za to duże prawdopodobieństwo, że pacjent nie zrozumie przekazu, a dodatkowo będzie zbyt zawstydzony, aby zadać pytanie.
Pamiętaj, że osoby zmagające się z zaburzeniami odżywiania dużo czasu poświęcają na czytanie artykułów i książek poświęconych dietetyce. Prowadzenie edukacji żywieniowej w formie wykładu spotyka się u nich z ogromnym oporem.
Mogą poczuć się urażeni nachalnym przedstawianiem podstawowej wiedzy.
W jaki sposób należy w takim razie przekazać pacjentowi niezbędne wiadomości?
Aby skutecznie prowadzić edukację żywieniową, musisz spełnić dwa warunki:
1. Zyskać autorytet.
2. Sprawić, że pacjent będzie czuł się w Twojej obecności bezpiecznie.
Jak to zrobić?
Przede wszystkim, zapytaj go, czego chciałby się dowiedzieć. Zacznij od odpowiedzenia na nurtujące go pytania. Pamiętaj, aby szanować jego poglądy. Wyśmiewanie czy krytykowanie pacjenta jest niedopuszczalne! Sprawia, że pacjent czuje się poniżony i zawstydzony. Ponadto, postępowanie takie uniemożliwia zbudowanie prawidłowej relacji.
Zapytaj pacjenta, skąd czerpie informacje. Możesz zachęcić go do zapoznania się z rzetelnymi źródłami wiedzy. Nie wyrażaj swoich opinii, lecz opieraj się na faktach naukowych. Zachęcaj pacjenta do zadawania pytań i zapewniaj, że jesteś w gabinecie dla niego.
Pacjenci często sami chętnie proszą o przedstawienie informacji dotyczących żywienia oraz dietoterapii w przypadku ich choroby. Zdobycie wiedzy redukuje lęk, a wsparcie specjalisty daje im poczucie bezpieczeństwa. Dobrym pomysłem może okazać się wykorzystanie materiałów edukacyjnych np. małych karteczek zawierających fakty i mity żywieniowe. Pacjenci z reguły lubią tę formę, ponieważ sami dochodzą do cennych wniosków.
W przypadku wielu osób sprawdza się używanie metafor czy opowiadanie o doświadczeniach innych osób.
Pomaga to szczególnie tym pacjentom, którzy obawiają się, że nie uda im się osiągnąć założonego celu lub wstydzą się poprzednich porażek związanych z dietą.
W przypadku dzieci bardzo dobrze sprawdza się forma bajki lub wierszyka.
Poniżej przedstawiam jeden z nich. Powstał z myślą o jednej z moich pacjentek. Stworzył go mój tata, po tym, jak usłyszał o cierpieniu dziewczynki.
Ula i pierwsza dieta
Zapraszam was na warsztaty on-line, gdzie przy pomocy 5 kroków pokaże jak zaplanować i przeprowadzić skuteczną rozmowę z pacjentem, by wspólnie szukać przyczyny i rozwiązania, które pacjent będzie chciał wprowadzić w życie.
Bądź na bieżąco i dołącz do newslettera!
