Jadłospis zindywidualizowany.

Białko
Zwykle u pacjentów cierpiących na zaburzenia odżywiania stwierdza się niedobór białka. Obawy, co do jego spożycia mogą być spowodowane tym, że większość produktów zawierających pełnowartościowe białko ma też pewną zawartość tłuszczu. Niektórzy skarżą się, że po zjedzeniu produktu białkowego na śniadanie czują się przepełnieni. Wielu chorych akceptuje tylko produkty z obniżoną zawartością tłuszczu. Białka powinno być więcej niż przewidują normy fizjologiczne ze względu na odbudowę ubytków mięśniowych i narządowych. Inne korzyści związane ze spożyciem białka to np. modulowanie apetytu i dobre samopoczucie. Trzeba uświadomić chorym, że jedzenie pełnowartościowych produktów zmniejsza prawdopodobieństwo napadów głodu (jeżeli ma takie tendencje lub występujących jako konsekwencja długiego głodzenia). Białko jako modulator apetytu zmniejsza prawdopodobieństwo takich epizodów. Aminokwasy wpływają na regulację spożycia gdyż powstają z nich liczne neuroprzekaźniki.

Warzywa i owoce
Jedzenie artykułów z tej grupy stanowi dla pacjentów najmniejszy problem, z wyjątkiem najbardziej kalorycznych owoców jak np. awokado. Pacjenci uważają te produkty za odżywcze, niskokaloryczne i pozbawione tłuszczu. Należy zalecać 5 porcji warzyw i owoców bez przekraczania tej ilości. Nadmierne dawki mogą spowodować objawy niepożądane takie jak np. biegunka, czy uczucie pełności, przez które pacjent nie będzie chciał już jeść. Ze względu na kaloryczność zalecać należy raczej owoce niż warzywa. Szczególnie polecane są soki, gdyż mają wiele wartości, a ich spożycie ze względu na szybkie trawienie nie powoduje uczucia przepełnienia. Surówki i sałatki mogą być gorzej trawione i tolerowane przez pacjentów cierpiących na jadłowstręt psychiczny.

Tłuszcze 
Zwykle są eliminowane przez pacjentów, ale są niezbędne ze względu na zawartość NNKT. Tłuszcze są zwykle źle tolerowane przez osoby wychudzone, dlatego nie ma sensu za bardzo ich obciążać, jeżeli zaistnieje taki problem. Dodatkowo z reguły powoduje u nich obniżenie łaknienia. Produkty zawierające tłuszcz, należy więc wprowadzać powoli rozpoczynając od artykułów takich jak: masło, śmietanka, mleko 3,5 %, lody.

Produkty typu light odchudzające 
Kiedyś były zabronione w terapii anorexia nervosa. Teraz można je stosować pod warunkiem, że nie powodują utraty wagi i nie są spożywane w zastępstwie wartościowych produktów.

Słodycze
Spożycie produktów z tej grupy powoduje u pacjentów niepokój i poczucie winy. Aby nauczyć pacjenta radzenia sobie z niepokojem w wielu programach żywieniowych podaje się je chorym. Oczywiście ma to miejsce dopiero w zaawansowanym etapie leczenia. Przekąska to dobry pomysł, kiedy pacjent nie jest w stanie zjeść dużego objętościowo, kolejnego posiłku. Zawiera potrzebne choremu organizmowi kalorie i nie powoduje uczucia ciężkości. Przekąskę można dodać, gdy zaspokojone jest zapotrzebowanie odżywcze, jako dodatek uzupełniający energię.

Błonnik 
Na początku nie jest zalecany, gdyż może powodować wzdęcia i brak łaknienia. Poza tym chleb razowy może być początkowo za ciężki i lepiej zalecić białe pieczywo, gdyż jest lżej strawne. Oczywiście należy wprowadzać błonnik, lecz powinno się to robić stopniowo, by uniknąć dolegliwości gastrycznych. Po częściowym odżywieniu i ustąpieniu dyskomfortu może okazać się konieczny, gdyż chorzy często skarżą się na zaparcia. Wtedy powinno się zalecić duże spożycie błonnika. W takim przypadku należy stanowczo zakazać stosowania powodujących utratę ważnych substancji, powodujących odwodnienie i uzależniających środków przeczyszczających i polecić łagodniejsze metody: czopki glicerynowe, parafinę, lactulozę, duphalac.

artykuł na podstawie pracy licencjackiej o temacie: ,,Postępowanie dietetyczne w terapii psychogennych zaburzeń odżywiania” napisanej w Zakładzie Higieny Żywienia i Epidemiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi pod kierunkiem dr n.med.Elżbiety Trafalskiej

Abraham S., Llewellyn J. D.: Anoreksja, bulimia, otyłość. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
Achremowicz B.: Patologiczne formy uzależnienia od jedzenia. Zdrowa żywność. Zdrowy tryb życia, 2011, 4, 94, 16-18.
Cichy W., Namirowska L.: Wybrane aspekty stanu metabolicznego i psychicznego dzieci z jadłowstrętem psychicznym. Nowiny Lekarskie 2004,
73, 165-171.
Gawęcki J., Hryniewiecki L.: Żywienie człowieka. Podstawy nauki żywieniu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Grzymisławski M., Gawęcki J.: Żywienie człowieka zdrowego i chorego 2. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Hartwig W.: Endokrynologia kliniczna I. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1972.
Herrin M.: Nutrition Counselling in the Treatment of Eating Disorders.
Routledge Taylor & Francis Group, London 2003.
Jablow M.: Na bakier z jedzeniem. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1993.
Józeik B.: Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania się. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998
Lewitt A., Brzęczek K., Krupieniacz A.: Interwencje żywieniowe w leczeniu anoreksji – wskazówki dietetyczne, praca poglądowa.
Lew-Starowicz Z.: Edukacja seksualna,.Świat książki, Warszawa 2006.
Salomon, Berg, Martin, Ville, Biologia, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2000
Smorawińska A., Korman E., Rajewski A., Karlik A.: Czynność tarczycy
a metabolizm tłuszczów u osób z jadłowstrętem psychicznym. Psychiatria Polska 2003, XXXVII, 1,str. 39-46.
Szajewska H.: Żywienie dzieci zdrowych i chorych. Oficyna wydawnicza warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Warszawa 2009.
Szymańska U., Jagielska G., Tomaszewicz-Libudziec C., Przedlacki J.: Zaburzenia metabolizmu kostnego w jadłowstręcie psychicznym, Wiadomości lekarskie 2007, LX, 1-2.

autor: Maria Sobieszek

Udostępnij: