Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD – International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems), obok Diagnostycznego i Statystycznego Podręcznika Zaburzeń Psychicznych (DSM – Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders), jest jednym z najpowszechniejszych zestawień kryteriów diagnostycznych związanych między innymi ze zdrowiem psychicznym. ICD znajduje szerokie zastosowanie na całym świecie, w tym także w Polsce. Od stycznia 2022 roku obowiązywać będzie jedenasta rewizja tej klasyfikacji. Aktualizacja kodów, kategorii oraz definicji jednostek nozologicznych ma na celu zwiększenie trafności diagnoz klinicznych, a tym samym wyjście naprzeciw współczesnym problemom klinicznym. Z jakimi zmianami związanymi z rozpoznawaniem zaburzeń odżywiania możemy spotkać się w najnowszym wydaniu?
TEKST: JULIA FIGIEL
Jednym w obszarów zawierających istotne modyfikacje w porównaniu z dotychczas obowiązującym wydaniem (ICD-10) jest kategoryzacja zaburzeń odżywiania, która do tej pory uwzględniała:
– Jadłowstręt psychiczny,
– Jadłowstręt psychiczny atypowy,
– Żarłoczność psychiczną,
– Żarłoczność psychiczną atypową,
– Przejadanie się związane z innymi czynnikami psychologicznymi,
– Wymioty związane z innymi czynnikami psychologicznymi,
– Inne zaburzenia odżywiania,
– Zaburzenia odżywiania, nieokreślone.
Z kolei w najnowszej klasyfikacji zaproponowano następujące kategorie zaburzeń jedzenia i odżywiania:
– Jadłowstręt psychiczny (Anorexia Nervosa)
– Żarłoczność psychiczna (Bulimia Nervosa)
– Zaburzenie z napadami objadania się (Binge eating disorder)
– Zaburzenie polegające na ograniczaniu/unikaniu przyjmowania pokarmów (Avoidant-restrictive food intake disorder)
– Pica (Pica)
– Zaburzenie z ruminacją – regurgitacją (Rumination-regurgitation disorder)
– Inne specyficzne zaburzenia jedzenia i odżywiania (Other specified feeding or eating disorders)
– Zaburzenia jedzenia i odżywiania, nieokreślone (Feeding or eating disorders, unspecified)
Kolejna modyfikacja w ICD-11 względem poprzedniej wersji dotyczy kryteriów diagnostycznych jadłowstrętu psychicznego oraz bulimii psychicznej. Wprowadzono kryterium minimalnego czasu trwania anoreksji psychicznej – cztery tygodnie. Zrezygnowano z kryterium dotyczącego braku menstruacji; obecnie uznaje się, że nie jest to objaw istotny w kontekście diagnozy tego zaburzenia. Złagodzone zostało także wymaganie diagnostyczne dotyczące niedowagi – aktualnie wartość wskaźnika BMI wskazującego na występowanie anoreksji jest równa lub niższa niż 18,5 kg/m2. Przypomnijmy, że w ICD-10 było to BMI poniżej 17,5 kg/m2 lub równe tej wartości. Z kolei kryterium związane z lękiem przed zwiększeniem masy ciała poszerzono do koncentracji na masie lub kształcie ciała, jedzeniu i odżywianiu oraz zwiększaniu wydatku energetycznego organizmu.
Przy diagnozowaniu bulimii należy uwzględnić zmianę kryterium dotyczącego częstości występowania epizodów przejadania się. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi jest to co najmniej raz w tygodniu w ciągu ostatniego miesiąca. Natomiast w poprzedniej wersji klasyfikacji była mowa o epizodach przejadania się występujących co najmniej dwa razy w tygodniu w ciągu trzech miesięcy. Rozszerzone zostało kryterium dotyczące spożywania dużych ilości pokarmu w krótkim czasie. Zwrócono uwagę, że bulimia charakteryzuje się spożywaniem pokarmu w znacznie większych ilościach lub w inny sposób niż zwykle oraz niezdolnością do zaprzestania jedzenia lub ograniczenia jego rodzaju lub ilości. Podkreślono także, że w czasie epizodu przejadania się następuje subiektywna utrata kontroli nad jedzeniem.
Warto zauważyć, że w ICD-11 nie został uwzględniony atypowy jadłowstręt psychiczny oraz atypowa żarłoczność psychiczna występujące w poprzedniej wersji klasyfikacji. Zmiana kryteriów diagnostycznych w najnowszym wydaniu ICD ma na celu zmniejszenie częstotliwości rozpoznawania nieokreślonych zaburzeń odżywiania, które stanowią tak zwany worek diagnostyczny o niskiej użyteczności informacyjnej. Dotyczy to zwłaszcza wyodrębnionego w ICD-11 zaburzenia z napadami objadania się, które może dotyczyć licznej grupy pacjentów, a do tej pory nie stanowiło odrębnej jednostki nozologicznej.
Podstawowym warunkiem skutecznego leczenia jest właściwe określenie problemu zdrowotnego pacjenta. Wytyczne dotyczące rozpoznawania zaburzeń odżywiania ujęte w najnowszej, jedenastej rewizji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych mają większą użyteczność, niż wskazówki diagnostyczne wymienione w poprzedniej wersji. Uwzględnienie nieobecnych dotychczas kategorii, zwłaszcza zaburzenia z napadami objadania się oraz zaburzenia polegającego na ograniczaniu/unikaniu przyjmowania pokarmów może w znaczący sposób przyczynić się do bardziej trafnego rozpoznawania zaburzeń odżywiania oraz stosowania odpowiednich interwencji terapeutycznych.
Bibliografia:
Photo by Chivalry Creative on Unsplash
Bądź na bieżąco i dołącz do newslettera!
